Có lẽ chúng ta đều biết rằng, nếu chế độ ăn uống tiêu thụ quá nhiều đường hay chất béo sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Tuy nhiên, tại bài viết này sẽ đề cập đến một loại thực phẩm cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 mà bạn nên cảnh giác, đó là thịt đỏ. Vậy, mắc bệnh tiểu đường có nên ăn thịt bò, thịt cừu, thịt lợn…?
1. Thịt đỏ và nguy cơ bệnh tiểu đường
Thịt đỏ là thịt có nguồn gốc từ động vật có vú như: thịt lợn, giăm bông, thịt cừu, thịt bò…Đây là loại thực phẩm phổ biến chúng ta thường tiêu thụ hàng ngày. Thịt đỏ chưa chế biến là một nguồn giàu đạm (protein) và vitamin B và là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống của con người. Cơ thể chúng ta cần được bổ sung chất đạm, tuy nhiên nếu bạn mắc bệnh tiểu đường hoặc có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thì tốt nhất nên hạn chế lượng hấp thụ thịt đỏ để bảo vệ sức khỏe của mình.
Một nghiên cứu từ Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) đã chứng minh rằng, 50% nguy cơ chết từ bệnh tim mạch, đột quỵ và tiểu đường tuýp 2 liên quan tới chế độ dinh dưỡng. Và nguy cơ tử vong tăng đối với bệnh nhân tiểu đường nếu bệnh nhân tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ.
Một nghiên cứu khác từ Phần Lan đã theo dõi gần 2,300 người đàn ông trung niên từ 42 – 60 tuổi trong 19 năm để phân tích mối liên quan giữa nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và thói quen tiêu thụ thịt đỏ. Kết quả cho thấy rằng, 432 người tham gia mắc tiểu đường. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người ăn nhiều protein động vật và ít protein thực vật có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn 35%. Điều này bao gồm bất kỳ loại thịt nào – thịt đỏ đã chế biến và chưa qua chế biến, thịt trắng và các loại thịt khác nhau, bao gồm các loại thịt nội tạng như lưỡi hoặc gan.
Trong một nghiên cứu của Đại học Harvard đã phát hiện ra rằng những người ăn khẩu phần thịt đỏ mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn 19% so với những người không ăn. Thêm vào đó, chỉ cần tiêu thụ khẩu phần thịt đỏ chế biến sẵn như 1 chiếc xúc xích hoặc hai lát thịt xông khói một ngày làm tăng 51% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Nghiên cứu này kết luận rằng để giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, mọi người nên lựa chọn ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, sữa ít béo, cá và thịt gia cầm thay khẩu phần thịt đỏ hàng ngày.
2. Nguyên nhân ăn thịt đỏ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường?
Mặc dù chưa tìm ra lý do chính xác của vấn đề ăn nhiều thịt đỏ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đưa ra có 3 nguyên nhân chính:
– Thịt đỏ chứa nhiều natri, làm tăng huyết áp, có thể gây kháng insulin.
– Nitrit trong thịt chế biến có thể làm tăng sức đề kháng insulin và làm suy giảm chức năng tuyến tụy.
– Chất sắt có trong thịt đỏ có thể gây tổn thương tế bào và viêm mãn tính.
Có thể thấy rằng, hấp thu lượng thịt đỏ cao có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe, tăng tỷ lệ mắc bệnh tim, ung thư đại trực tràng bao gồm cả bệnh tiểu đường tuýp 2. Vậy, bệnh nhân tiểu đường có nên ăn thịt bò, thịt lợn, thịt cừu…?
3. Bệnh nhân tiểu đường có nên kiêng thịt đỏ?
Dù thịt đỏ mang nhiều nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe, tuy nhiên, chúng ta cần hiểu rõ ràng rằng: “Sẽ không có vấn đề gì lớn khi chúng ta tiêu thụ lượng thịt đỏ vừa đủ hàng ngày, đây là loại thực phẩm giàu chất đạm và dinh dưỡng cao và vì thế chúng ta không nên bỏ qua”. Loại thịt đỏ được khuyến khích là loại chưa qua chế biến và thịt nạc – vì vậy, bệnh nhân tiểu đường hãy nghĩ đến thêm các khẩu phần thịt bò bít tết, thịt thăn cũng như thịt cừu hoặc thịt bê trong chế độ ăn uống của mình.
Và khi bệnh nhân tiểu đường ăn thịt đỏ cũng nên xem xét cách nấu nướng có ảnh hưởng như thế nào. Trong một nghiên cứu năm 2017 trên tạp chí khoa học Diab Care, các nhà nghiên cứu đã xem xét cách những người phụ nữ thường xuyên dùng thịt đỏ trong việc nấu nướng. Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao ở những người phụ nữ chế biến thịt bằng cách nướng hay nấu ăn ở nhiệt độ cao nhưng nguy cơ này không tăng ở những người phụ nữ luộc hoặc hầm thịt. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh, bệnh nhân tiểu đường cần quan tâm đến lượng ăn vừa đủ, không tiêu thụ quá nhiều thực phẩm này.
4. Bệnh nhân tiểu đường có nên ăn thịt bò?
Thịt bò là loại thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao như protein, chất béo không bão hòa và chất béo bão hòa…vì vậy nếu tiêu thụ nhiều thịt bò rất dễ tăng cân.
Bệnh nhân tiểu đường là đối tượng cần chú ý tới vấn đề ăn uống để kiểm soát lượng đường trong máu cũng như kiểm soát cân nặng. Vì vậy, giải đáp câu hỏi bệnh nhân tiểu đường có nên ăn thịt bò, người bệnh nên chú ý là “nên hạn chế ăn”, ăn thịt bò sẽ gián tiếp khiến lượng đường trong máu khó kiểm soát hơn. Tuy nhiên, điều đó cũng không có nghĩa là bệnh nhân nên kiêng thịt bò hoàn toàn vì đây vẫn là thực phẩm dinh dưỡng nếu có khẩu phần ăn hợp lý.
Trong thịt bò còn chứa nhiều axit linoleic (CLA) giúp quá trình chuyển hóa đường diễn ra tốt hơn, bên cạnh đó, lượng axit béo có trong thịt bò giúp giảm cholesterol xấu trong máu.
Bệnh nhân tiểu đường ăn thịt bò có thể chế biến với khẩu phần miếng thịt mỏng hơn, ăn kèm với rau xanh là sự lựa chọn thích hợp. Bên cạnh đó, cũng giống như thịt bò, với các loại thịt đỏ khác như thịt lợn, thịt cừu…thì bệnh nhân nên ăn với số lượng thịt ít và rau củ nhiều giúp kiểm soát tốt lượng đường máu sau khi ăn tốt hơn.
Thời gian tiêu thụ cũng ảnh hưởng tới sức khỏe bệnh nhân tiểu đường, người bệnh nên ăn thịt bò vào các bữa ban ngày và hạn chế ăn vào buổi tối. Thịt bò giàu chất sắt, vì thế, ăn thịt bò vào buổi tối làm gan hoạt động quá mức dẫn đến lượng đường trong máu tăng đột ngột.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bệnh nhân tiểu đường nên tham khảo ý kiến của bác sĩ dinh dưỡng hay bác sĩ điều trị trực tiếp về lượng thịt bò có thể tiêu thụ, phù hợp nhất với thể trạng và tình trạng bệnh cá nhân.
