Khi những ngày Quốc khánh gọi tên những người phụng sự âm thầm
Tháng Tám lịch sử trở về như một khúc hùng ca không lời, nhắc nhở mỗi người con đất Việt về tinh thần độc lập, tự cường và khát vọng dựng xây đất nước. Ngày 19/8 – ngày Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám, và 2/9 – ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, không chỉ là mốc son của dân tộc mà còn là thời khắc thiêng liêng tôn vinh những giá trị cao đẹp: lòng yêu nước, tinh thần hy sinh, và ý chí vì cộng đồng.
Trong dòng chảy ấy, có những người âm thầm góp sức không bằng súng đạn hay nghị trường, mà bằng cả cuộc đời lặng lẽ cống hiến – để chăm sóc sự sống, để bảo vệ sức khỏe nhân dân, để giữ gìn linh hồn văn hóa Việt trong từng thảo dược, bài thuốc, cử chỉ nhân từ. Một trong những con người như thế, chính là Lương y – Bác sĩ Nguyễn Quốc Chánh – người đã và đang gieo mầm sống cho hàng ngàn bệnh nhân, đồng thời âm thầm phục hưng kho tàng y học cổ truyền của dân tộc bằng tâm huyết, trí tuệ và đạo làm người.
Hành trình khởi nguồn: Từ mái nhà nghèo đến ngọn lửa y thuật
Sinh ra và lớn lên giữa miền quê nghèo, nơi người dân chỉ biết bấu víu vào những nắm lá rừng, rễ cây, bát thuốc đắng để vượt qua bệnh tật, Nguyễn Quốc Chánh từ thuở ấu thơ đã thấm thía nỗi cơ cực của người bệnh không tiền, không thuốc.
Cậu bé ngày ấy, trong khi bạn bè rong chơi, lại lẽo đẽo theo cha – một nông dân chân chất – ra đồng ra ruộng, lắng nghe những câu chuyện về cây cỏ, về phương thuốc dân gian. Những bài thuốc võ mà ông ngoại hay dùng cho cha ngâm xoa bóp, cho mẹ uống sau sinh em, hay những thang thuốc cứu người trong cơn bạo bệnh, đã trở thành những điều kỳ diệu in sâu trong tâm trí cậu.
Mỗi lần cha mang thuốc về, Chánh không chỉ tò mò nhìn ngắm mà còn lặng lẽ mở ra, cảm nhận từng vị thảo dược bằng đôi tay nhỏ, ngửi mùi hương ngai ngái, như muốn chạm vào linh hồn của núi rừng. Đam mê ấy lớn dần theo năm tháng, như một ngọn lửa ngấm sâu vào máu thịt.
Và mỗi lần bắt gặp ánh mắt mẹ dịu lại sau khi uống bát thuốc do cha sắc, trong lòng cậu lại bừng lên một khao khát mãnh liệt, khó gọi thành lời: được trở thành người chữa lành.
Đến tuổi trưởng thành, ông không chọn con đường bằng phẳng, mà lặn lội theo học các thầy lang chân truyền khắp miền Nam – từ vùng đồng bằng sông Cửu Long đến rừng núi Tây Nguyên ra đến vùng Hưng Yên quê thầy cùng vùng tây bắc. Bao năm rong ruổi, ông không chỉ mang về những bài thuốc quý, mà còn lĩnh hội tinh thần “Nam dược trị Nam nhân” – một di sản bất thành văn của tổ tiên.
Không dừng lại ở đó, ông học tập khưng ngừng và hoàn tất chương trình đào tạo bác sĩ Y học cổ truyền, chuyên sâu về Đông – Tây y kết hợp. Việc được trang bị cả lý luận cổ truyền và công cụ chẩn đoán hiện đại đã giúp ông trở thành một trong số ít người có thể “nói chuyện” với cả Đông Tây.
Tinh hoa Đông Tây – Tạo nên những kết quả kỳ diệu
Tại Phòng khám Y học Thực tiễn Đông Y – số 88 Hải Thượng Lãn Ông, Q.5, TP.HCM, nơi người bệnh gọi là “nhà hy vọng”, hàng ngày có hàng trăm lượt bệnh nhân đến từ khắp cả nước. Nhiều người trong số họ đã từng được bệnh viện lớn trả về, đã chi hàng trăm triệu đồng không hiệu quả, hoặc mất niềm tin sau bao nhiêu lần chạy chữa. Nhưng tại đây, họ lại tìm thấy ánh sáng – không chỉ nhờ bài thuốc, mà chính nhờ niềm tin và sự chăm sóc tận tụy của người thầy thuốc.
Phương pháp điều trị của Lương y Nguyễn Quốc Chánh không giống ai: không theo một mô-típ cứng nhắc, mà dựa trên sự phối hợp giữa lý luận biện chứng Đông y và chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm của Tây y. Bên cạnh đó, ông áp dụng các bài thuốc Nam chọn lọc, kết hợp xoa bóp, châm cứu, dưỡng sinh, ăn uống, khí công – để trị từ gốc rễ, cân bằng âm dương, bồi bổ chính khí.
Các lĩnh vực điều trị nổi bật:
Cột sống – xương khớp: Thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, thoái hóa cột sống, viêm đa khớp…
“Tôi từng chích 5 mũi tủy sống, uống cả chục loại thuốc Tây mà đau vẫn hoàn đau. Vậy mà về đây, bác sĩ chỉ cần nghe mạch, kê mấy gói thuốc Nam với châm cứu mấy buổi, tôi ngủ được, đi lại được. Cảm giác như được tái sinh.”
Vườn Kỳ Hoa Dị Thảo – Khu vườn của những linh dược và ký ức Việt
Không dừng lại ở công việc chữa bệnh, ông hiểu rằng nếu chỉ điều trị mà không gìn giữ – y học cổ truyền sẽ mất gốc. Bởi vậy, ông dành gần 20 năm kiến tạo một kỳ công có một không hai: Vườn Kỳ Hoa Dị Thảo, nơi hội tụ hơn 2000 loài cây thuốc quý hiếm đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Hai vườn thuốc – Hai trái tim của y học Việt
Vườn núi Bà Đen (Tây Ninh): Ẩn mình ở độ cao hơn 600m, khu vườn như một thư viện sống – nơi mỗi tán cây, gốc rễ đều là chương sách quý giá mà ông dày công thu thập từ các vùng núi hiểm trở, ghi chép và giữ gìn theo phương pháp truyền thống.
Vườn Bình Chánh (TP.HCM): Diện tích hơn 2000m², không chỉ là nơi trồng dược liệu mà còn là trung tâm chia sẻ tri thức, nơi học sinh, sinh viên và cả những người dân bình thường có thể đến học hỏi, khám phá, tham quan – hoàn toàn miễn phí.
Ở đó, ông nói chuyện với cây như bạn tri kỷ. Mỗi vị thuốc ông hái về không chỉ là thảo dược, mà là kết tinh của núi rừng, thời vận và đạo tâm.
Người ta bảo:
“Ông biết cách dùng lá lành để vá lòng đau, dùng rễ cây để nối lại mệnh số gãy vụn.”
Vườn Kì Hoa Dị Thảo Thủ Đức
Y đức tỏa sáng – Người thầy thuốc không màng danh lợi
Trong suốt hơn 30 năm hành nghề, ông chưa từng để bệnh nhân nghèo ra về tay trắng. Những người không có tiền, ông vẫn khám, vẫn phát thuốc. Những người vùng sâu vùng xa, ông tự mình cùng đoàn y bác sĩ đến tận nơi để khám miễn phí, hỗ trợ tinh thần, cứu chữa trong khả năng.
Ông không bao giờ nói đến “kinh doanh y học”, vì theo ông:
“Chữa bệnh là nghĩa vụ. Cứu người là thiên mệnh. Nếu thấy người đau mà mình ngoảnh mặt, thì chẳng còn xứng đáng làm người, huống gì là thầy thuốc.”
Ở ông, hình ảnh “lương y như từ mẫu” không phải khẩu hiệu, mà là lẽ sống. Mỗi toa thuốc là một lời cầu chúc, mỗi lần bắt mạch là một lần ông đặt tay vào lòng người – để cảm nhận, sẻ chia và đồng hành.
Không ngừng học – Không ngừng trao truyền
Dù tuổi đã ngoài 50, ông vẫn học mỗi ngày. Ông xem kiến thức như ngọn nước không bao giờ ngưng chảy – người thầy thuốc nếu ngưng học là đã phản bội lời thề y đạo. Vì thế, ông vẫn miệt mài nghiên cứu, viết sách, tham gia các hội thảo, chia sẻ kinh nghiệm cho thế hệ trẻ.
Ông cũng xây dựng chương trình đào tạo miễn phí tại vườn thuốc, mời các sinh viên, bác sĩ trẻ về học nghề, thực hành, luyện tay nghề – không giấu bài, không giấu nghề. “Phải trao lại ngọn lửa trước khi nó lụi tàn,” ông nói.
Giữ mạch nguồn truyền thống giữa thời đại biến động
Trong thời đại mà người ta dễ chạy theo những phác đồ chuẩn hóa, đôi khi lãng quên gốc rễ, vẫn có một người chọn cách đi ngược – ngược về cội nguồn, ngược về bản sắc dân tộc, để tìm lại tiếng nói của thiên nhiên, giá trị của y đức, sức mạnh của bài thuốc cổ truyền.
Lương y – Bác sĩ Nguyễn Quốc Chánh không chỉ là một thầy thuốc. Ông là biểu tượng của sự sống, là người gìn giữ linh hồn y học Việt – bằng cả trái tim, trí tuệ và một đời thanh sạch.
Giữa những ngọn đèn rực rỡ mừng Quốc khánh, có một ánh sáng không rực rỡ mà ấm áp bền lâu – ánh sáng từ lò thuốc, từ khu vườn dược liệu, từ lòng từ tâm của người thầy thuốc – ánh sáng ấy vẫn đang thầm lặng lan tỏa, vì một Việt Nam khỏe mạnh, nhân văn và bền vững.
