Văn Giang, Hưng Yên – mảnh đất màu mỡ ven đô Hà Nội, nơi đất lành nở rộ nghề làm vườn và thú chơi cây cảnh nghệ thuật. Giữa vùng đất ấy, có một khu vườn mà giới yêu cây trong cả nước đều biết tiếng: vườn cây cảnh nghệ thuật của ông Nguyễn Văn Thoan – một người đàn ông từng trải, từ nghề mổ trâu bò chuyển mình trở thành một nghệ nhân cây cảnh với tâm hồn đầy rung cảm và trái tim vượt qua giông bão.

Hành Trình Từ Nghề Mưu Sinh Đến Nghệ Thuật Cây Cảnh
Sinh năm 1963, ông Thoan không xuất thân từ dòng họ nghệ nhân hay nhà nho nào. Thời trai trẻ, ông từng gắn bó với những nghề lao động vất vả như mổ trâu bò, buôn chuyến, làm thầu nhãn – nghề nào cũng giúp ông tạo dựng được chút vốn liếng và chỗ đứng trong vùng. Thế nhưng, cuộc sống vốn không bằng phẳng.
Khoảng năm 2006–2007, ông mắc bệnh tiểu đường – một căn bệnh mạn tính vừa ăn mòn thể xác, vừa gặm nhấm tinh thần. Những cơn trầm cảm nối dài, khiến người đàn ông từng đầy khí chất thương trường trở nên trầm lặng, lạc hướng.
Và chính trong những tháng ngày tưởng chừng tuyệt vọng đó, ông bắt đầu cầm kéo, cầm dây kẽm, cầm từng nhánh cây lên… như thể để cứu chính mình.
“Cây không nói, nhưng lại biết lắng nghe. Tôi chăm cây, cũng là lúc đang chăm lại tâm hồn mình,” ông Thoan từng chia sẻ trong một lần hiếm hoi tiếp báo chí.

Vườn Cây – Bảo Tàng Sống Của Một Cuộc Đời
Năm 2010, ông quyết định dừng hẳn công việc kinh doanh để toàn tâm toàn ý bước vào thế giới của cây cảnh nghệ thuật. Từ đó, từng mét đất quanh nhà được phủ kín bởi sanh, tùng, nguyệt quế, me, si… Mỗi gốc cây là một tác phẩm, mỗi dáng cây là một lát cắt thời gian và cảm xúc.
Không đơn thuần là người sưu tầm cây quý, ông Thoan tự tay uốn tỉa, cắt tỉa, tạo hình cho từng tác phẩm. Có những gốc sanh phải mất 5–7 năm mới nên dáng. Có những chậu tùng phải chăm từng ngày, đợi khí tiết bốn mùa thay đổi để điều chỉnh đường nét cho hợp thế. Đó là quá trình đòi hỏi cả công phu lẫn sự lặng lẽ, tựa như một nhà sư thiền định qua từng thớ đất, từng sợi rễ cây.
Vườn cây của ông không đơn giản là nơi bày cây, mà là một “bảo tàng sống” – nơi lưu giữ tâm huyết, bản lĩnh và sự tinh tế của người nghệ nhân. Cây trong vườn không được bày bán ồ ạt, bởi ông không xem đó là món hàng. Cây là người bạn, người thầy, và là liều thuốc của chính cuộc đời ông.

Cây Cảnh – Nghệ Thuật Chữa Lành
Thú chơi cây cảnh với ông Thoan không chỉ là đam mê, mà còn là liệu pháp chữa lành. Đối mặt với bệnh tật, thay vì chìm trong đơn thuốc và lo âu, ông tìm đến đất và lá. Việc chăm cây khiến tâm trí ông được an định, giúp điều tiết nhịp sống và tâm hồn.
“Cây không bao giờ vội vã, nên mình cũng học được sự kiên nhẫn từ chúng. Chúng giúp tôi sống chậm lại, hiểu bản thân hơn,” ông tâm sự.
Không ít người từng đến vườn ông và cảm nhận được sự bình an lan tỏa trong từng dáng cây, tán lá. Họ không chỉ đến để nhìn, mà để được “chữa lành”.

Vườn Cây – Nơi Giao Lưu Của Những Tấm Lòng Yêu Cây
Ông Thoan không giấu nghề, không giấu kinh nghiệm. Ngược lại, ông luôn mở rộng cánh cổng vườn để đón tiếp bất kỳ ai có đam mê với nghệ thuật cây cảnh. Dù là nghệ nhân lâu năm hay người mới vào nghề, chỉ cần có lòng, đến vườn ông là sẽ có chuyện để nói, có điều để học, có góc để cảm.
Ông từng nói:
“Người chơi cây thật sự không ai tranh hơn thua, mà là cùng nhau nuôi dưỡng một tâm thế sống đẹp.”
Không ít người trong giới nghệ nhân đánh giá cao ông Thoan không chỉ vì những cây cảnh “độc bản”, mà còn vì lối sống và cách ông gìn giữ văn hóa truyền thống qua từng gốc cây.

Đến Vườn Cây Là Đến Với Một Triết Lý Sống
Giữa nhịp sống hiện đại, nơi người ta chạy đua với thời gian và vật chất, thì vườn cây của ông Nguyễn Văn Thoan như một khoảng lặng quý giá. Nơi đó, mỗi bước chân là một hành trình trở về với thiên nhiên, trở về với nội tâm.
Cây cảnh không chỉ là thú chơi, mà là nghệ thuật của sự dưỡng sinh, của đạo lý làm người. Nhìn cây mà thấy đời. Chăm cây mà hiểu người.